İLAÇTA REKLAM

LEVEEEENT !.. 

Yazımın başlığını okuyup birilerini çağrıştırdığım anlamını lütfen çıkarmayın. Öyle bir kastım yok…  Ayrıca aşağıda değineceğim konu vefa semtinde de geçmiyor. 

İlk duyduğumda arabamla seyir halindeydim. Bir ulusal radyo kanalını dinliyordum ki, reklam spotları girdi devreye…   Sonrasında birkaç kez televizyonlarda da izledim. Sizlerle paylaşacağım reklam spotu uluslar arası üne ve sermayeye sahip bir yapı-market firmasına ait…  Hani son 10-15 yıldır adı yapı-market olsa da , iğneden-ipliğe her şeyin satıldığı ve orta ve küçük esnafın canına  okuyan  marketlerden  biri …  Belki  sözünü  ettiğim  reklamı  sizde izlemişsinizdir. 

Reklam  şöyle  başlıyor ;  Bir  bayan  avazı  çıktığı  kadar  kocasına bağırıyor.  Leveeeent !..  (sanırım seslendirende Hümeyra )  sonra  devam ediyor.!! Çabuuuk arabayı çalıştır ! Ve hemen ekliyor , kasiyer yanlış hesap yaptı hemen gidelim…  Reklamın  sonu  ucuz ürün  sattığı  vurgusu  ile  bitiyor. 

Firma ,  bu  reklamla  ürünlerini  ucuza  sattığı  imajını  topluma benimsetmek istiyor. Tabii bu imajı vermek isterken topluma başka ne mesajlar verdiğini göz ardı ediyor veya farkında değil (ne kadar iyimserim değil mi?) !.. Bir an bu reklam senaryosunun yaşandığını varsayalım… İnsan düşünmeden edemiyor!!!  Kasiyer ,  bir hata  veya  dikkatsizlik  sonucu  pahalı  bir  ürünü müşterisine ucuza vermiş olsun… Büyük olasılıkla asgari ücretle çalışan ve muhtemelen bin bir zorlukla ayı zor geçiren personelden , firmaya uğrattığı zarar tazmin edilirse , o ürünü bilerek alan müşterinin vicdanı sızlamayacak mıdır ?.. Veya kasiyerden kesilmese bile bir malı ederinin altında ve yapılan  bir yanlışlık sonucu , verildiğini bilerek alan o müşteri , aldığı ürünü iç rahatlığı ile evinde kullanabilecek midir ?.. 

Evet , ilgili firma , ucuz ürün  sattığı  imajını  belleklere  kazımaya uğraşırken , toplumun değer yargılarında ne tür yaralar açabileceğini , değerleri çürütüp,yok edebileceğini hesaba katmıyor. Belki de hiç önemsemiyor… Öyle ya , Serbest Piyasa Düzeni !..  Bu  düzende  her  ne  pahasına  olursa  olsun rakiplerinden bir adım önde olmak ve rekabet edip güçlü olmak var. Değer yargılarını yok saymak mı ? O da ne !.. Tek değer satmak, kar etmek ve düzenin koruyucusu ve savunucusu olmak… Peki tüketiciye ne mesajı veriyor ?  Fırsatları kaçırma !.. Ne olursa olsun kazançlı çıkmaya bak !.. Senin yüzünden birileri zarar görse de , sen kendi çıkarını düşün !.. Bu fırsat bir daha ele geçmeyebilir…Aptallık etme , değerlendir !.. 

Beynim , bu düşüncelerle yoğrulurken , birden gündemde olan İlaç Reklamları aklıma geldi. Serbest Piyasa mantığı içinde ilaç reklamlarının topluma sunulduğunu  bir düşünün ,  neler  olmaz?..  İlacın kendine özgü özelliğinden kaynaklanan  vazgeçilmez ,  talebi ertelenemez ,  ikame edilemeyen , talep esnekliği sıfır olan ve fiyatının ne olup , olmadığı sıklıkla göz ardı edilen  bir  kamusal üründen  söz  ediyoruz.  Düşünmek  bile istemiyorum… Ama ilaç üreticileri yıllardır düşünüyorlar !.. Ve ilaç reklamları ile endüstrinin sağlık ve ilaç alanındaki belirleyiciliğini artırmayı düşlüyorlar. 

Sağlık alanının piyasalaşmasına paralel olarak ortaya çıkan Reçeteli-Reçetesiz ilaç kavramları ve Reçetesiz ilaçların bilgilendirme! ve tanıtım! Amaçlı reklamının yapılması Halk Sağlığını tehdit edici bir tedavi piyasası oluşumuna  neden  olacaktır.  Kendi-kendine  tedavi  uygulamalarının yaygınlaşması sonucu ; yanlış tanı ve tedavi riskleri artacak ve toplumda ilaca bağlı bir sağlık sorunu olgusu ortaya çıkacaktır. İlaç endüstrisinin doğrudan çıkarlarını amaçlayan ve hiçbir bilimsel dayanağı ve yararı olmayacak bu girişimle Sağlığın bilimsel ölçütlerle yürütülen bir alan olmaktan çıkarıp , ampirik tıp anlayışının yaygınlaşmasına neden olacaktır. 

Bu yazıma karşılık ilgili-ilgisizler , ilaç reklamlarının bilimsel-etik kuralları  ve  kurulları  olacağını  ve  onay  almamış  ilaç  reklamlarının yayınlanmayacağını  söyleyeceklerdir.  Herkesi  inandırsalar  bile  beni inandıramazlar. Çünkü , reklam denetim kurulları da var , hem bakanlık hem de dernekleri  bünyesinde . Ama  kolesterol  düşürücü  yoğurtların  topluma  nasıl pazarlandığını ,  amaçlarına  ulaştıktan  sonra  nasıl  durdurulduğu  ve  bir kelime oyunu ile yeniden nasıl yayınlanmakta olduğunu hepimiz biliyoruz. 

Kısacası ; endüstri , ilacını ne pahasına olursa olsun satma peşinde , medya , yeni bir pazar yaratmanın beklentisi içinde , reklam şirketleri, müşteri portföylerine yenilerini ekleme hevesi içindeyken… Ne gam… Halk Sağlığı bozulacakmış !… Kimin umurunda !.. 

Bu konuda sağduyu oluşmaz ve sürece dur denmezse yakında şöyle bir reklam spotunun medyada döndüğünü görebilirsiniz…  XXX ilacı Leventler , Mustafalar için !… Ayşeler de içebilir !… 

Sağlıcakla kalın…