Büyük şirketler büyük kar oranları ister ‘Ebola aşısının geliştirilme olasılığı çok düşük’
15 Ağustos 2012
BBC
Bilimadamları ebola virüsünü yenebilecek bir aşının geliştirilmesinin hiç bir zaman mümkün olamayabileceğini açıkladı.
Bu hastalığın çok ölümcül ve güçlü olduğunu bu nedenle de salgınların çok fazla kişiyi etkilemediğini söylüyor.
Bu olası bir aşının ticari kar getirmeyeceği anlamına da geliyor.
Ebola aşısı geliştirmek için çalışan iki şirketin Pentagon’dan aldıkları ödenek geçtiğimiz haftalarda kesildi.
Bir uzman ebola için önleyici bir aşının geliştirilmesi olasılığının ”oldukça düşük” olduğunu söyledi.
Ebola birçok kişi tarafından dünyadaki en korkutucu hastalık olarak tanımlanıyor.
Virüs yüksek ateşe ve hem iç hem de dış kanamaya neden oluyor.
Ebola akyuvarlara ve damarlara saldırıyor. Hastalarda deride kızarıklıklar,kanlı gözler, karın ağrısı ve kusmaya neden oluyor.
Geçtiğimiz haftalarda batı Uganda’da yaşanan bir Ebola salgını 16 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Şu anda hastalığın bir tedavisi bulunmuyor ve virüsü kapanların yüzde doksanı hayatını kaybediyor.
Aşı geliştirme çalışmaları şimdiye dek ABD Savunma Bakanlığı ve Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından destekleniyordu.
Şimdiye kadar Ebola aşısı ile ilgili çalışmalara milyonlarca dolar harcandı çünkü bu virüsün gelecekte biyolojik bir silah olarak kullanılabileceğinden endişe ediliyor.
Savunma Bakanlığı’nın desteği sayesinde şimdiye dek bir çok şirket aşı geliştirme çalışmalarında ilerleme kaydetmiş ve hayvanlar üzerinde deneyler yapmıştı.
Hatta Sarepta ve Tekmira adlı iki şirket insanlar üzerinde de deneyler yapmaya başlamıştı.
Ancak geçtiğimiz günlerde Pentagon araştırma ödeneğini kesince, bu şirketler de çalışmalarını durdurmak zorunda kaldı. ABD’li yetkililer araştırma ödeneklerinin devam edip edemeyeceği ile ilgili kesin kararın Eylül ayında verileceğini söyledi.
Bilimadamları virüs ile ilgili bilgilerin son on yılda oldukça arttığını ancak bir aşının geliştirilebilmesi için daha çok paranın gerektiğini söylüyor.
ABD Ordusu Bulaşıcı Hastalıklar Araştırma Enstitüsü için çalışan virolog Gene Olinger ” Sahip olduğumuz ödenek kesilmezse beş ile yedi yıl arasında bir aşı geliştirebiliriz. Ancak bu ödenek kesilirse bu süre iki hatta üç katına çıkabilir” dedi.
Ayrıca aşının keşfedilmesi durumunda büyük eczacılık firmalarının Ebola aşısı üretip pazarlamaya yanaşmayacağından da endişe duyuluyor. Hastalık 1976 yılında ortaya çıktığından bu yana 2200 kişi bu hastalıktan etkilendi.
Ve salgınların ne zaman ve nerede ortaya çıkacağını tahmin etmek mümkün değil.
Larry Zeitlin küçük bir ilaç üretici,si olan Mapp Bişopharmacueticals’ın yöneticisi. O hastalığın çok ölümcül ve güçlü olduğunu bu nedenle de salgınların çok fazla kişiyi etkilemediğini söylüyor.
Bu olası bir aşının ticari kar getirmeyeceği anlamına da geliyor.
Zeitlin ”Böyle bir aşının üretiminde herhangi büyük bir eczacılık şirketinin rol oynamak isteyeceğini sanmıyorum. Bu aşı için bir müşteri kitlesi bulunmuyor. Büyük şirketler büyük kar oranları ister. Savunma için önemli olan bu gibi hastalıklara karşı geliştirilen tedavi ve önlemler de genelde küçük şirketler tarafından sağlanır” dedi.
Ödeneklerin kesiliyor oluşu ve büyük ilaç firmalarının ebolaya ilgi göstermemesi bir çok bilimadamının önleyici bir aşının asla üretilmeyeceğine inanmasına neden oluyor.
Ebola uzmanı Heinz Feldmann ”Aşı ile ilgili büyük ilerlemeler kaydettik, ancak hala kullanılabilir bi aşı yaratmaya çok uzağız. Böyle bir aşının ne zaman gerçek olacağını bilmiyoruz. Bu belki de asla gerçekleşmeyecek” dedi.
Pratik adımlar
Bazı uzmanlar aşı konusunda Feldmann’dan bile daha şüphedci. Zeitlin’e göre böyle bir aşının üretilmesi ve kullanılması pratik nedenlerle imkansız.
Zeitlin ”Ben böyle bir aşının kullanılmasının çok olası olduğunu düşünmüyorum. Milyonlarca kişiye bu aşının yapılması ancak hastalığın evrim geçirmesi ile mümkün olabilir. Yani ebola grip gibi havadan bulaşmaya başlarsa böyle bir aşıya olan pratik ihtiyaç aracaktır” dedi.
Aşı üretiminde pek bir ilerleme yaşanmamış olsa sa salgınların kontrolü konusunda büyük ilerleme sağlanmış.
Uzman Gene Olinger Uganda’da yaşanan son salgının ebolayı yenmek için aşıdan başka yöntemlerde olduğunu gösterdiğini söylüyor.
Olinger ”Artık eboladan etkilenen ülkelerde tanı koymak için yeterli alt yapı olduğunu söyleyebiliriz. Böylece salgın başladığında bir an önce yardım isteyebilirler. Bunu Uganda salgınında gördük. Onlar hemen salgını tespit etti biz de biran önce yardıa gittik. Bu çok önemli bir gelişme” dedi.
http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2012/08/120815_ebola_vaccine.shtml
