Biber Gazının Sağlığa Etkileri

Sadece çıkarları doğrultusunda politikalar yürüten bu hükümet, geçtiğimiz hafta da önce İstanbul Taksim‘de ve sonra diğer kentlerde kendi halkına yaşattığı zulüm nedeniyle bir kez daha bu halkın iktidarı olmadığını göstermiştir.

Son on yılda neoliberal temeldeki soygun ve talan politikaları nedeniyle ülkemizin içine düştüğü durum, yandaş medya tarafından saklansa da Taksim Gezi Parkı savunması ile başlayan ve tüm ülkeye yayılan eylemlerle iyice deşifre olmuştur.

Doğasını, suyunu, madenlerini, ağaçlarını, kentlerini, binalarını kısaca yaşamı savunan insanlar, dün olduğu gibi bugün de zalimlerin zulmü ile karşı karşıya kalmışlardır.

Artık dünyada egemenlerin bile onaylamadığı yöntemlerle halkına zehirli gaz püskürtecek kadar gözleri dönen bu zihniyeti kınıyoruz.

Kullanılan Gazlar Kimyasal Silahlar Sınıfındadır

Yaşadığımız bugünlerde toplumsal olaylarda güvenlik güçleri göz yaşartıcı ve biber gazı olarak bilinen değişik gazlar kullanmaktadırlar.

TMMOB Kimya Mühendisleri Odası olarak daha önceden bu gazların Güvenlik Bilgi Formu (GBF) bilgilerini yetkili makamlardan istediğimiz halde tarafımıza tatmin edici bir açıklama yapılmamıştır.

Güvenlik kuvvetleri tarafından toplumsal olaylara müdahale amacıyla kullanılan maddeler olumsuz birçok sağlık etkisi bulunan kimyasal maddelerdir. Bu amaçla kullanılan maddeler çok çeşitlidir ancak üç ana grupta toplanmaktadır:

* Göz yaşartıcılar

* Aksırtıcı kimyasal gazlar

* Kusturucular

Gaz bombası olarak adlandırılan bu kimyasal silahların içerisinde kullanılan kimyasal maddelerin on beş farklı türü vardır.

Toplumsal olaylarda uzun süredir biber gazı olarak bilinen göz yaşartıcı gazlar kullanılmaktadır. Bu gazlar;

CS kısaltması ile kullanılan: Chlorobenzylidenemalononitrile

CN kısaltması ile kullanılan: Chloroacetophenone

CR kısaltması ile kullanılan: Dibenz (b,f)-1,4-oxazepine

DM kısaltması ile kullanılan: Chlorodihydrophenarsazine

OC kısaltması ile kullanılan: Oleoresincapsicum (Biber gazı olarak adlandırmaktadır.)

Eylemlerde kullanılan gazların kapsüllerine baktığımızda Türkiye`de OC, CR ve CS kısaltmalı gazların kullanıldığı görülmektedir.

Güvenlik kuvvetleri tarafından kullanılan bu gazlar, 1993 yılında imzalanan Kimyasal silahlar konvansiyonuna göre göz yaşartıcı gazlar sınıflandırmasına girmekte ve “kimyasal silah” olarak nitelendirilmektedir. Sözleşme uyarınca toplumsal olaylarda, kitlenin kontrolü amacıyla kullanılan biber gazı dahil olmak üzere kimyasal gazları silah olarak kullanmak kesinlikle yasaktır.

Sağlığa Etkileri

Literatürde bu gazların toksik potansiyelleri hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu bildirilmiş ve hiçbir durumda kullanımına izin verilmemesi gerektiği belirtilmiştir.

Erişkinlerde ölümcül etkilere de yol açabilmektedir ve genel olarak gazın etkileri günler sonra ortaya çıkmaktadır. Özellikle astım hastaları ya da geçirilmiş akciğer rahatsızlığı olan yaşlı hastalarda gaza maruz kalım sonrası ölümler meydana gelebilmektedir ve ülkemizde de bu sebeple kayıt edilen ölümlü vakalar mevcuttur. Gazdan etkilenme düzeyi;

a. Gazın aşırı miktarda kullanımı,

b.Kapalı bir ortamda gaza maruz kalma,

c. Dakikada solunan gaz partikül sayısının yüksekliği ki bu da aşırı miktar kullanımı ile bağlantılıdır

Gaz; deri, göz ve solunum yollarında ciddi düzeyde tahriş ve tahribat yaratır. Etkileri saniyeler içerisinde başlayarak bir saate kadar sürebilir.

Deriden emilip sinir uçlarında biriktiğinden kişinin maddenin etkisinden kurtulması saatler alabilmektedir. Kullanılan maddeler aşırı miktarda atıldıysa, kapalı ortamlarda kullanıldıysa, kişiler gazla uzun süre temas etmek zorunda kalmışlarsa ve soluk alıp verme sayısı yüksek olan bireyler varsa sağlık etkilerinin daha yoğun olduğu belirtilmektedir.

Kullanılan maddeler geç ortaya çıkan sağlık sorunlarına da yol açabilmektedir. Yüksek miktarlarda ve uzamış temas nedeniyle sağlık riskleri çok ciddidir ve ölüme yol açabileceği saptanmıştır.

En büyük etkisini gözde, deride, sindirim, dolaşım ve solunum sistemi üzerinde göstermektedir. Özellikle solunum ve dolaşım sistemi üzerindeki etkileri sonucu ölümlere yol açabilmektedir.

Diğer etkileri: Yukarıda belirtilen etkilerin dışında bulantı, kusma, fenalık hissi, ishal, ışığa aşırı duyarlılık, baş ağrısı, ajitasyon, kişinin yer ve zaman algısı ile ilgili sorunlar ve panik de rastlanan belirtilerdir.

Biber gazının sağlık etkileri astım, zatürree, amfizem gibi solunum yolu hastalığı olanlarda, kalp sorunu olanlarda, tanı konmamış anevrizması olanlarda, çocuklarda, yaşlı ve bağışıklık sistemi yetmezliği olanlarda ve gebelerde daha belirgindir. Bu nedenle özellikle alerjik bünyeli kişiler, astım, KOAH ve benzeri solunum yolu hastalıkları olanlar ve kalp hastaları risk altındadır.

İnsan Hakları İhlal Ediliyor

Güvenlik güçleri tarafından kullanıldığı kabul edilen ve insan sağlığı üzerinde kalıcı olumsuz etkiler meydana getirdiği bilimsel raporlarla belirlenen Oleorcin Capsicum (OC) ve Chloro benzyli de nemalono nitrile (CS) gaz bombaları ve gaz fişeklerinin kullanımı; Anayasa‘nın 5., 17. ve 56. maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`nin 2. maddesi ile teminat altına alınmış insanımızın maddi ve manevi varlığını geliştirme ve yaşama hakkını ihlal etmektedir.

Ayrıca söz konusu kimyasal silahların kullanımı; Anayasa‘nın 34. maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi`nin 10 ve 11. maddeleri ile teminat altına alınmış yurttaşlarımızın toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenlemeye ilişkin demokratik haklarının kullanılmasını da engellemektedir.

Daha önceleri defalarca yaptığımız basın açıklamalarında söylediğimiz gibi bir kez daha uyarıyoruz;

BİBER GAZI ÖLÜMCÜLDÜR. KULLANIMI DERHAL DURDURULMALI ve YASAKLANMALIDIR.

Bu gazları kullanan ve kullandıranlar hakkında Cumhuriyet Savcılarını göreve davet ediyoruz.

Kamuoyuna saygılarımızla duyuruyoruz.

TMMOB
Kimya Mühendisleri Odası