İLAÇ ŞEKER DEĞİLDİR, MARKETLERDE SATILAMAZ

İLAÇ, sıradan bir tüketim maddesi değil, temel bir sağlık üründür.

İlaç kullanımı uzmanlık konusudur.

İlacın seçimi tüketicinin tercihi ile değil konunun uzmanları tarafından yapılır.

Hasta, ilacı hekim ve eczacı’nın kontrolü altında kullanır.

İlacın kullanıldığı süre zarfında, hastanın yakın takibi önemlidir.

Eczacı;

•        Hastanın doğru yönlendirilmesinden,

•        Hekimin önerilerini hastaya eksiksiz ve doğru bir şekilde aktarmaktan sorumludur.

Eczacı, topluma ilaç ve sağlık danışmanı olarak hizmet eder.

 

İlaçlar, yan etkiler veya istenmeyen diğer etkiler nedeniyle, başka sağlık sorunlarına yol açma bakımından her zaman bir risk potansiyeli taşımaktadırlar

 

Tüm dünyada yanlış, gereksiz, etkisiz ve yüksek maliyetli ilaç kullanımı çeşitli boyutlarda sorunlara neden olmaktadır.

İlaçların toksisiteleri ve yan etkilerindeki belirgin artış, bunların etkin ve minimum risk ile kullanılma zorunluluğunu ve özel bilgileri gerektirmektedir.

Böylece zaman içerisinde, “akılcı ilaç kullanımı” diye bir kavram ortaya çıkmıştır.

1985 yılında Nairobi’de yapılan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) toplantısında akılcı ilaç kullanımı; “kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri” şeklinde tanımlanmıştır.

Akıllı İlaç Kullanımında amaç, toplum üzerinde yanlış ilaç kullanımından kaynaklanan ekonomik ve sosyal yükün azaltılması, fizyolojik, biyolojik ve psikolojik zararların önlenmesidir.

İlacın yanlış kullanımı birçok yeni problemlere yol açar.

Yanlış tedavi, gerekli tedavinin zamanında başlamasına engel olarak tedavinin geç kalmasına yola açar. Gerekli tedaviyi daha zorlaştırır ve bazen de imkansız hale getirebilir.

Yanlış ilaç kullanımı ile yan etkiler, etkileşimler, zehirlenmeler ve intiharlar gibi çok tehlikeli sağlık sorunları ortaya çıkar.

Yanlış ilaç kullanımının ekonomik boyutu

Reçeteli ve reçetesiz kullanılan ilaçlar nedeniyle insanların gördüğü zararların tedavisi, tedavi maliyetlerini arttırır.

Hastaneye başvuru oranı ve kalış süresindeki uzama sağlık bakım sistemleri üzerine büyük çaplı ekonomik yük getirir.

Advers etkilerin tedavisi için sağlık harcamalarının bazı ülkelerde %15 ile %20’ye ulaştığı görülmektedir. (B.Carelton, Mart 2005 (CPSP)

Amerika’da ;

Advers etki harcamaları 30-130 milyar $/yıl

•        Diabet 45 milyar$

•        Obesite 70 milyar$

•        Kardiyovasküler 99 milyar$

 

İstenmeyen etkiler ciddi hasarlara ve hatta ölümlere neden olabilir.

İlaçlara bağlı zehirlenme ve intihar riski giderek artmaktadır.

ABD’de her yıl ilaçlara bağlı yan etkiler nedeniyle 1.5 milyon kişi hastaneye yatıyor ve yılda 100 bin kişi ölüyor.(Lazarou&Pomeranz,1998)

ABD’de 1 yılda (2002); 2.1 milyon advers etki, 100 bin hasta ölümü, 1 milyon hastane vakası rapor edilmiştir. Studies of Drug Ultilization, 2002  David Lee,MD, Ulf Bergman Md,PHD)

ABD’de NSAI ilaçların gastrointestinal yan etkisine bağlı, en konservatif bir tahminle, yılda 7500 ölüm görülmektedir.

ABD’de hastaye başvuran pediatrik vakaların % 13-16’sı advers etkiler ve bunların  % 27.9’u ciddi advers etkiler nedeniyledir. (Studies of Drug Ultilization, 2002  Chapter Authors:David Lee,MD, Ulf Bergman Md,PHD)

 

Ölümle sonuçlanan en çok raporlanan şüpheli ilaçlar.

(Arch ıntern Med. 2007; 167(16) :1752-1759)

 

1.Oxycodone                                      opioid analjezik

2.Fentanyl                                           opioid analjezik

3.Clozapine                                        Antipisikotik

4.Morphine                                         opioid analjezik

5.Acetaminophen                                analjezik

6.Methadone                                       opioid analjezik         

7.Infliximab                                        otoimmun hastalık

8.Interferon beta                                 immunomodulatör

9.Risperidone                                                Antipsikotik

10.Etanercept                                     otoimmun hastalık

11.Paclitaxel                                      antineoplastik

12.Acetaminophen-hdrocodone          analjezik kombinasyonu

13.Olanzapine                                    antineoplastik

14.Rofecocxib                                    NSAID

15.Paroxetine                                     antidepresan

 

En çok raporlanan 15 ilaç içinde 7 tanesi ağrı kesicidir

 

 

Devletin görevi toplum sağlığını korumak ve herkese sağlıklı bir yaşam sağlamaktır.

Sağlık hizmeti, sadece alınıp satılan ve işletmelerin kar edip, hükümetlerin tasarruf yaptığı bir pazar değildir.

Sağlık hizmeti her bireye kayıtsız şartsız, eşit, parasız ve nitelikli biçimde sunulmalıdır. Nitelikli sağlık hizmeti sadece nitelikli sağlık personeli ile verilir.

Eczacısız veya eczane dışında ilaç satışı düşünülemez.